Bu bölümde, 2012–2018 arasında 3G istisnasının nasıl "olağan yöntem"e dönüştüğünü; belirli şirketlerde yoğunlaşan ihaleleri, aynı gün tekrarlanan sözleşmeleri ve rekor harcama yıllarını somut verilerle inceliyoruz. Her vaka, "bu parayla ne yapılırdı?" sorusuna da sade bir karşılaştırmayla yanıt veriyor.
2012–2018 arasında 3G istisnasıyla 319 ihale, 140 milyon $ (bugünkü karşılığı ~5,82 milyar TL). 2019–2025 Haziran döneminde ise sadece 26 ihale, 2,8 milyon $.
Aynı şehir, aynı ihtiyaçlar; fakat yöntem ve hacim dramatik biçimde değişiyor.
Anket AŞ, 6 yılda konser-festival-şenlik vb. için 177 ihale yaptı; toplam güncel bedel 3,23 milyar TL (~77,4 milyon $).
Sözleşme tarihlerinin etkinliklere günler kala atıldığı çok sayıda örnek "acil" kılıfını kalıcı yöntem hâline getirmiş görünüyor.
Tek bir festival markası için 6 yılda 63 ihale ve 1,584 milyar TL harcama.
Bu tutar, 70 bin aileye bir ay asgari ücret desteği ya da 15 yeni kreş/210 otobüs gibi somut şehir yatırımlarına eşdeğer.
"Mahalle şenliği" başlığıyla yapılan alımların toplamı yarım milyar TL'yi aşıyor.
Küçük ölçekli gibi görünen etkinlikler, 3G ile seri hâlde birikerek devasa bir bütçeye dönüşmüş.
2013'te sadece organizasyon/festival/konser kaleminde 33 ihale, 1,118 milyar TL (26,8 milyon $).
Aynı yıl toplam 3G hizmet alımı 1,84 milyar TL ile zirveyi görüyor—"olağanüstü" istisna, olağan yöntem olmuş.
3 Nisan 2013'te kurulan bir şirket, 24 Nisan 2013'te Anket AŞ'den 3G ile 14 milyon TL'lik ihale alıyor.
Yeni kurulan firmaların günler içinde milyonluk sözleşmelere girmesi sistemdeki eşiklerin fiilen aşındığını gösteriyor.
Aynı kişi/bağlantılı şirketler 2012–2019 arasında 29 ihale alıyor; toplam 4,4 milyon $ (bugün ~183 milyon TL).
Konferanstan stil danışmanlığına, hayvanat bahçesi yeminden tonere kadar uçtan uca "her iş" portföyü dikkat çekiyor.
2012–2017'de araç kiralama için 31 ayrı 3G; bunların 21'i sadece iki şirket arasında ve 109 milyon TL tutarında.
"Paylaştırma" düzeni, rekabetin fiilen devre dışı kaldığını düşündürüyor.
Dört şirket arasında paylaştırılan 9 temizlik ihalesi toplam 248 milyon TL.
"4 firma dost, geri kalan milletçe seyirci" başlığı rakamlarla destekleniyor.
Sadece üç işin toplam bedeli 557 milyon TL.
Bu tek dosya bile, bütçenin birkaç kalemde nasıl yoğunlaştığını anlatmaya yetiyor.
06.06.2012, 08.05.2013, 09.05.2013 gibi tarihlerde aynı gün içerisinde birden fazla ihalenin aynı isimlere gittiği örnekler var.
Zamanlamadaki senkron, planlı dağıtım izlenimi veriyor.
29 Ekim etkinliği için sözleşme 25 Ekim'de; 24 Kasım için 23 Kasım'da.
Şehre mal olmuş, yıllık takvimli günlerde bile alımların "son dakika" 3G ile yapılması dikkat çekici.
Şehir dışı/ülke dışı tanıtım-katılım kalemleri içinde, Ankara bütçesinden Antalya'daki fuara yüz milyonlarca lira akmış olması "şehir dışı harcama" boyutunu gösteriyor.
22 Mart 2016'da kurulan şirket, 2 Haziran 2016'da ilk işini alıyor; toplamda 3 ihale, 31 milyon TL.
Yeni kurulan şirketlerin büyük kamu siparişlerine çok hızlı erişimi tekrar ediyor.
Anket AŞ'nin geçmişte Sayıştay denetiminden geçmemesi, kontrol mekanizmasının dış halkasını zayıflatmış.
2021'de ilk kez denetim olması, yılların birikimini geriden yakalamak anlamına geliyor.
Bu 15 vaka, 3G istisnasının "olağanüstü hal" yerine "olağan yöntem" haline geldiğini gösteriyor:
Sonuç: 3G istisnası, belirli bir yönetim anlayışının temel aracı olarak işlemiş ve kamu kaynaklarının şeffaf olmayan biçimde kullanılmasına yol açmıştır.
1.58 Milyar TL'lik Shopping Fest harcamalarını detaylı olarak inceleyin: Gong skandalı, absürt harcamalar, firma tekelleri.
Shopping Fest Analizi →Tüm ihaleleri, şirketleri ve yıllara göre harcamaları ana sayfada inceleyebilirsiniz.
Ana Sayfaya Dön →